سقیفه و خلافت؛ترجمه و تحلیل متفاوت از روایت ابوحیان توحیدی

سقیفه و خلافت؛ ترجمه و تحلیلی متفاوت از روایت ابوحیان توحیدی»، کتابی است که با نگاهی متفاوت به بیان ماجرای «سقیفه و خلافت» می‌پردازد.

سقیفه و خلافت؛ترجمه و تحلیل متفاوت از روایت ابوحیان توحیدی

کتاب سقیفه و خلافت تألیف محمدحسین خوانین‌زاده است که بر روایت ابوحیان توحیدی با نام «رسالة السقیفة» تمرکز دارد. این روایت یک گفت و گو چهارنفره‌ای را به نقل از استادش ابوحامد مرورودی، درباره جدل‌ها و تنش‌های خلفا درباره خلافت و دستیابی به قدرت بازگو می‌کند.

این روایت از توحیدی به لحاظ متنی، پیوستگی، نظم منطقی و استدلالی بسیار شگفت‌انگیز و قابل تأمل است به طوری که در منابع عربی بسیار مورد توجه قرار گرفته است اما در منابع فارسی به‌طور کلی بی‌توجهی به آن صورت گرفته است.

ابوحامد مرورودی و مهلّبی درباره این روایت اظهار می‌کنند: «به خدا آن (نامه – گفت‌و‌گو) از مرواریدهایِ ظرف‌های (حقیقت‌های) مصون‌مانده و نهانی‌های صندوق‌ها در خزائنِ محافظت‌شده ‌است.

از هنگامی که آن را از برداشتم، برای کسی جز مهلّبی در زمان وزارتش روایت نکرده‌ام. پس [از روایت من]، او در خلوتی، آن را با دست خود از [روایت] من نوشت و گفت: نامه‌ای (پیغامی) را در زمین عاقلانه‌تر و گویاتر از این نمی‌شناسم.

به‌درستی آن گواهی بر علم و داوری، فصاحت و ژرف‌اندیشی، در دین و زیرکی است. بعد از آنکه در عمق رفته و درنهایت غوطه‌وری (در ژرف‌اندیشی و ژرف‌نگری) است.»

در کتاب سقیفه و خلافت، محمدحسین خوانین‌زاده به شیوه‌ای نوین و با استفاده از روش تفسیری، روایت ابوحیان توحیدی را مورد نقد و بررسی قرار داده است و تحلیل‌های جدیدی را درباره مفهوم و جنبه‌های مختلف «سقیفه و خلافت» ارائه می‌دهد.

در این کتاب، خواننده با مطالعه متن روایت «رسالة السقیفة» و تحلیل آن، با چگونگی بحث و جدل درباره خلافت در زمان خلفای راشدین به خوبی آشنا می‌شود.

همچنین، مفاهیمی مانند سقیفه، نحوه انتخاب خلیفه، نقش قومیت‌ها و گروه‌های قدرتمند در این فرآیند، و تأثیر توافقات سیاسی و سیاست‌های مختلف در قدرت‌گیری و نزاع بر سر خلافت بررسی می‌شوند.

کتاب «سقیفه و خلافت؛ ترجمه و تحلیلی متفاوت از روایت ابوحیان توحیدی» برای افرادی که به مطالعه تاریخ و علوم سیاسی علاقه‌مند هستند، بسیار ارزشمند است.

در نهایت، این کتاب نه تنها به معرفی روایت ابوحیان توحیدی و بررسی عمیق آن می‌پردازد، بلکه به خواننده این امکان را می‌دهد تا به طور کامل به موضوع سقیفه و خلافت در اسلام و جنبه‌های متنوع آن آشنا شود و درک بهتری از رویدادها و تحولات تاریخی داشته باشد.